wtorek, 5 lutego 2008

MIĘSOPUST

Ostatki w języku ludowym nazywane mięsopust - jest to dzień, który kończy karnawał. Rozdziela tym samym okres beztroskiej zabawy od czasu wielkopostnej zadumy.

W czasie karnawału popularne były korowody przebierańców. W wesołym pochodzie nie brakowało – w zależności od regionu kraju - konia, kozy, bociana, kominiarza, diabła, śmierci, doktora, baby i dziada, którym towarzyszyli muzykanci “uzbrojeni” w tak oryginalne instrumenty ludowe jak mazanki, dudy, liry korbowe. Orszak otwierał książę Zapust, czyli słomiana kukła.

Na wsiach małopolskich i lubelskich grupy przebierańców - “dziady zapustowe” z muzyką i śpiewem odwiedzały domy dziewcząt i młodych mężczyzn. Ostatni kolędnicy wyruszali tego dnia zwyczajowo z turoniem lub kozą odwiedzając domostwa i odgrywając wesołe scenki z życia wsi lub o tematyce religijnej, co dawało asumpt do otrzymania datków pieniężnych lub poczęstunku.

W ostatnie dni zapustne, zwane diabelskimi lub ostatkami, zabawom i jedzeniu nie było umiaru. Raczono się tłustymi słodkościami - racuchami, blinami i pampuchami oraz ciastem nadziewanym słoniną i smażonym na smalcu. Stąd pochodzi tradycja “tłustego czwartku”, który rozpoczynał “tłusty tydzień”, wieńczący karnawał.

Dziś z bogactwa dawnych obyczajów pozostał tylko “tłusty czwartek”, w którym królują na naszych stołach pączki i faworki, czyli chrust.

Ostatnim dniom karnawału nadano odrębne nazwy: Mięsopustny (tłusty) Czwartek, Smalcowa (zapustna) Niedziela, Ostatkowy (błękitny) Poniedziałek i Ostatni (zapustny) Wtorek.

We wtorek zapustny, dzień przed popielcem, młodzież z całej wsi zbierała się w gospodzie, by wesoło zakończyć mięsopust. W litewskiej tradycji ludowej w trakcie zabawy przybywały dwie postacie: Konopiasty i Słoninowy. Symbolizowały okres postu i czas jedzenia mięsa. Dwaj przeciwnicy staczali ze sobą walkę, którą z założenia wygrywał Konopiasty, a to oznaczało zakaz spożywania posiłków mięsnych. Punktualnie o północy rozsypywano po podłodze popiół - i tak rozpoczynał się Wielki Post.

(cyt. autor nieznany)

Linki dot. tradycji karnawałowych:
http://www.sp137.edu.lodz.pl/html/ostatki1.html
http://www.linia.com.pl/indeks.php?d=17&w=299&p=08



Brak komentarzy: